Nu de discussie over vermogen en de daaruit voortvloeiende economische ongelijkheid stevig is opgelaaid door het boek Le Capital au XXIe siècle van Thomas Piketty is het niet meer dan een logische keuze de klassieker Wat is eigendom? van Proudhon eindelijk eens in een Nederlandse vertaling voor het voetlicht te brengen.
Pierre-Joseph Proudhon (1809-1865) wordt beschouwd als een van de eerste anarchistische denkers en daarmee als grondlegger van het anarchisme. Langzaamaan verzette hij zich steeds feller tegen het autoritair socialisme en tegen het kapitalisme. In de plaats daarvan bepleitte hij een coöperatieve samenleving, zonder regering.
De enige functie van de staat is volgens hem om de privileges van de bezittende klassen te beschermen tegenover de aanspraken van de bezitlozen. Onderdrukking is dus het logische gevolg van de eigendom. Zodra de eigendom en de daaraan gekoppelde kapitaal- en grondrente zijn afgeschaft, vervalt de noodzaak voor het bestaan van de staat en komt een vrije associatie van gelijkwaardige burgers in zicht.
Op de vraag ‘Qu’est-ce que la propriété’ (Wat is eigendom?) antwoordt Proudhon met zijn klassiek geworden uitspraak: ‘La propriété c’est le vol’ (Eigendom is diefstal). Nu de kloof tussen arm en rijk steeds groter wordt, blijkt het boek van Proudhon niets aan actualiteit te hebben ingeboet.
Wat is eigendom? verschijnt bij uitgeverij IJzer. Vertaling: Zsuzsó Pennings.